Cmentarz Alter Südfriedhof w Monachium

Na monachijskim cmentarzu Alter Südfriedhof położonym przy Thalkirchnerstrasse, niedaleko od Sendlinger-Tor-Platz, znajduje się Pomnik Powstańców Styczniowych. Wykonany on jest z czarnego szwedzkiego granitu. Wyrytych jest na nim 36 nazwisk, chociaż grób kryje prochy tylko ośmiu powstańców.

Pozostali zostali pochowani na innych cmentarzach. Dzisiaj nie ma żadnego śladu po ich grobach. Zmarli wywodzą się z różnych stron Korony, Litwy i Rusi.

Po klęsce Powstania Styczniowego ok. 10 000 polskich powstańców zdołało uciec za granicę. Z tej liczby tylko kilkuset zatrzymało się między Łabą a Renem. Państwa niemieckie będące pod presją ambasad rosyjskich w Saksonii i Bawarii udzieliły prawa pobytu tylko nielicznym tułaczom. W Bawarii zamieszkali oni w Monachium, Augsburgu i Traunstein.

Pomnik Powstańców Styczniowych ulegał w miarę upływu lat stopniowemu zniszczeniu. Napisy stawały się nieczytelne, kamień pomnika rozsypywał się. Powołany został Komitet Odbudowy Pomnika, na czele którego stanął ks. prałat Paweł Kajka, proboszcz Polskiej Parafii w Monachium. Sekretarzem i skarbnikiem wybrano pana Andrzeja Dalkowskiego. Polacy z całych Niemiec przysyłali ofiary, miasto Monachium ofiarowało kamień. Dzięki uporowi i i niestrudzonej postawie pana Andrzeja Dalkowskiego zrealizowano powzięte zamierzenie. Powstał pomnik będący wierną kopią pierwowzoru.

Uroczystość poświęcenia odnowionego pomnika Powstańców z 1863 r. odbyła się 26 listopada 1972 r. Rozpoczęła ją Msza św. odprawiona w kościele św. Barbary pod przewodnictwem ks. infułata Edwarda Lubowieckiego, ordynariusza Polskiej Diecezji w Niemczech. Po południu na cmentarz Südfriedhof przybyli m.in. przedstawiciele: duchowieństwa, Polskiej Rozgłośni Radia Wolna Europa, Oddziałów Wartowniczych, Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Zjednoczenia Uchodźców Polskich, Koła Armii Krajowej, Związku Inwalidów. Ze strony niemieckiej obecny był burmistrz miasta Monachium J. Zrenner. Przybyła bardzo licznie Polonia, w sumie ok. 1000 osób.

Co roku 1 listopada przy grobie Powstańców Styczniowych spotykają się mieszkający w Monachium Polacy oraz przedstawiciele Konsulatu Generalnego RP, by wspólnie z księżmi z Polskiej Misji Katolickiej Monachium modlić się za zmarłych Rodaków.

Stary Südfriedhof został założony poza murami miasta w 1563 r. jako cmentarz zmarłych na dżumę. W roku 1788/89 wydany został zakaz chowania zmarłych na terenie miasta, wewnątrz murów miejskich. Z likwidowanych miejskich cmentarzy przykościelnych przeniesiono szczątki zmarłych do współnych grobów na cmentarz Südfriedhof. W latach 1788 do 1868 cmentarz Stary Południowy był głównym monachijskim cmentarzem. Chowano na nim zmarłych z całego miasta. Jego rola zmniejszyła się w 1868 r., gdy założono cmentarz Stary Nordfriedhof przy Arcisstrasse na Schwabingu. Od 1898 r. na cmentarzu tym chowano coraz mniej zmarłych. Dzisiaj Südfriedhof jest wpisany na listę zabytków. Na cmentarzu pochowani są znani przedstawiciele świata nauki, polityki, kultury, którzy żyli w XVIII i XIX w.

Więcej o cmentarzu Alter Südfriedhof można przeczytać na stronie Rathaus München (m.in. mapki, dojazd, godziny otwarcia, historia).